Năm 1982, Viện nghiên cứu Ung thư Milan đã hồi cứu đánh giá việc kết hợp giữa hoá chất, cắt khối u nguyên phát ở chi và cắt bỏ tổn thương di căn phổi ở bệnh nhân ung thư xương ở hai giai đoạn có chiến lược điều trị khác nhau. Các kết quả cho thấy tỷ lệ sống thêm 5 năm được cải thiện rõ rệt với 35% ở giai đoạn 1970-1981(khi chưa thực hiện phẫu thuật cắt tổn thương di căn) lên 58% ở giai đoạn 1982-1988 (có cắt tổn thương di căn phổi).
Một nghiên cứu tại Ý trong 40 năm từ 1973 đến 2014 với 463 bệnh nhân ung thư xương di căn phổi, thời gian theo dõi trung bình 18,6 năm được điều trị can thiệp cắt tổn thương di căn ở phổi cho thấy: thời gian sống thêm của các bệnh nhân được trên 5 năm là 34% và trên 20 năm là 29,7%, trong số các bệnh nhân sống thêm trên 5 năm thì 30,4% các trường hợp được phẫu thuật cắt bỏ khối di căn nhiều lần. Như vậy đa số các bệnh nhân sống thêm trên 5 năm thì sẽ sống thêm trên 20 năm.
Phẫu thuật cắt bỏ các tổn thương ở phổi do ung thư xương di căn được đề xuất và thực hiện từ những năm 80 bằng mổ mở, thậm chí là mở xương ức nếu nhân di căn xuất hiện ở cả hai bên phổi với việc thăm dò bằng tay trực tiếp của phẫu thuật viên để tìm và cắt bỏ các nhân ung thư, có trường hợp ghi nhận lấy hơn 10 nhân di căn cả hai bên phổi. Tuy nhiên việc can thiệp mổ mở khá xâm lấn gây đau đớn và ảnh hưởng sức khoẻ nhiều làm bệnh nhân và bác sĩ đôi khi cũng cân nhắc khi quyết định thực hiện.
Nội soi ***g ngực phát triển đã giúp cải thiện hiệu quả can thiệp lấy bỏ nhân di căn ung thư với ưu điểm can thiệp tối thiểu, hậu phẫu nhẹ nhàng, có thể can thiệp cắt bỏ những tổn thương rất nhỏ (<1cm) hoặc ở sâu nhờ các phương pháp đánh dấu dựa trên dẫn đường bằng chụp cắt lớp vi tính trước mổ như đánh dấu kim hay đánh dấu bằng chất chỉ thị màu. Việc thực hiện nội soi ***g ngực có thể cả hai bên lần lượt trong cùng 1 lần mổ hoặc lấy bỏ nhiều nhân di căn cùng lúc.
Đối với ung thư xương tái phát hoặc di căn, việc cốt lõi vẫn phải là hoá chất bổ trợ nhưng bên cạnh đó, việc phẫu thuật lấy bỏ tổ chức tái phát hoặc di căn, đặc biệt di căn phổi giúp kiểm soát tình trạng bệnh tốt hơn, cải thiện triệu chứng cũng như chất lượng cuộc sống và thời gian sống thêm cho bệnh nhân.
Dưới đây là 1 số hình ảnh minh hoạ của 1 số ca phẫu thuật điển hình tại Trung tâm Chấn thương chỉnh hình và Y học thể thao Vinmec.
Hình 1: Hình ảnh nốt di căn đơn độc lớn ở phổi với đường kính gần 4 cm
Hình 2: Hình ảnh nốt di căn quan sát qua nội soi và được phẫu thuật cắt bỏ hoàn toàn qua nội soi
Hình 3: Hình ảnh nốt di căn nhỏ trên phim CT phổi
Hình 4: Nốt di căn đã được định vị bằng kim dưới dẫn đường của CT
Hình 5: hình ảnh nốt di căn và kim định vị quan sát qua nội soi ***g ngực và cắt bỏ dễ dàng
Hình 6: Hình ảnh nốt di căn trên CT phổi và được đánh dấu bằng chỉ thị màu
HÌnh 7: Hình ảnh nốt di căn được đánh dấu bằng chỉ thị màu quan sát qua nội soi ***g ngực và được cắt bỏ dễ dàng
GS. TS Trần Trung Dũng